BookTok als brug tussen digitale leescultuur en leesbevordering: een case study van Vlaamse grootstedelijke openbare bibliotheken

Deze studie onderzocht hoe Vlaamse grootstedelijke openbare bibliotheken een rol kunnen spelen binnen de Vlaamse BookTok-gemeenschap om de betrokkenheid van jongeren vanaf 16 tot en met 25 jaar oud bij lezen te vergroten. Om dat te achterhalen werd eerst de Vlaamse BookTok-gemeenschap zelf geanalyseerd, met het oog op het identificeren van de dominante videotypes en genres en hun invloed op de gebruikersinteractie. Daarvoor werd een statisch corpus samengesteld op basis van vooraf vastgestelde criteria en geanalyseerd via kwalitatieve inhoudsanalyse met frequentietelling. Het gebruik van die gecombineerde kwalitatieve en kwantitatieve methoden maakte het mogelijk om inhoudelijke inzichten te verkrijgen en die te staven aan de hand van duidelijke cijfermatige patronen. De kwantitatieve benadering waarin een combinatie van chi-kwadraattoetsen en meervoudige lineaire regressies werd toegepast, schetste een duidelijk profiel van de BookTok-inhoud van de Vlaamse gemeenschap. Enerzijds richt de content zich sterk op populaire, verhalende genres met hoge emotionele betrokkenheid, wat in lijn ligt met de bevindingen uit de voorgaande literatuur, waarin gewezen werd op het belang van emoties tijdens het leesproces (Merga, 2021; Asplund & Olin-Scheller, 2021; Bakker, 2024). Anderzijds is de inhoud geconcentreerd rond videotypes die aanbevelingen en persoonlijke leeservaringen centraal stellen. Daarmee is er meer inhoudelijke reflectie op het Vlaamse gedeelte van BookTok dan in de wereldwijde gemeenschap, waar de nadruk vaker ligt op visuele promotie zoals shelfies, zoals onderzoek van Dezuanni et al. (2022) en Rozaki (2023) deed blijken. Genres die meer culturele bagage vereisen of meer narratieve complexiteit bevatten en meer contextuele videotypes krijgen minder aandacht. Dat lijkt samen te hangen met het algoritmische karakter van TikTok.