Een exploratief onderzoek naar de houding van hulpverleners tegenover de seksualiteitsbeleving van bewoners in de Vlaamse geestelijke gezondheidszorg

Algemeen. Iedereen heeft het recht om hun seksualiteit te kunnen beleven. Nochtans wordt de seksuele vrijheid van personen met een beperking, waaronder psychische problematieken, nog te vaak ingeperkt (Gruskin et al., 2019). Er is sprake van seksuele isolatie bij mensen met een psychische kwetsbaarheid, die gelinkt kan worden met onder andere de structurele discriminatie van de doelgroep (Wright et al., 2007). In de geestelijke gezondheidszorg is de seksualiteitsbeleving van de psychiatrische cliënten nog vaak een onderbelicht thema, en hulpverleners ervaren verschillende barrières om seksualiteit te bespreken (Quinn, Happell & Brown, 2011; Bungener et al., 2022). Deze studie heeft als doel de houding van hulpverleners in de Vlaamse geestelijke gezondheidszorg tegenover de seksualiteitsbeleving van de cliënten in kaart te brengen. Ook onderzoeken we de barrières waar de hulpverleners tegen aanbotsen omtrent het onderwerp.

Data en methode. Er zijn twaalf semi-gestructureerde diepte-interviews afgelegd met hulpverleners uit Vlaamse IBW’s en PVT’s. Deze interviews zijn geanalyseerd door middel van thematische analyse.

Resultaten. Uit het onderzoek blijkt dat de hulpverleners seksualiteit een belangrijk onderwerp vinden en de bewoners vanuit een holistisch perspectief benaderen, gelinkt met het sociaal model op disability. Ze ervaren echter verschillende barrières die ervoor zorgen dat de seksualiteitsbeleving van bewoners onder de radar blijft: (1) gebrek aan (duidelijk) beleid, tools en methodieken rond seksualiteit; (2) gebrek aan kennis omtrent seksualiteit en instanties/organisaties die rond seksualiteitsbeleving werken; (3) gebrek aan communicatie van kennis (gelinkt met een restrictieve seksualiteitscultuur); (4) het gevoel van gebrek aan ervaring in het onderwerp; (5) onzekerheid of de bewoners wel over seksualiteit willen spreken (onder andere door de perceptie van schroom en ongemak bij de bewoners); (6) eigen gevoelens van schroom en ongemak omtrent het onderwerp; (7) (oudere) leeftijd van bewoners en/of geslachtsverschillen.