Gelijke kansen in de zoektocht naar werk en huisvesting? Kwalitatief onderzoek naar discreminatie ten aanzien van personen met een migratieachtergrond

Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van DiversLeuven in het kader van het opleidingsonderdeel 'Kwalitatief Criminologisch Onderzoek' aan de VUB, in het eerste semester van het academiejaar 2021-2022. Auteurs: Nelle Jegers, Boaz Mousset en Marthe Van Aken.

In dit onderzoek is gezocht naar een antwoord op de vragen: ‘Hoe wordt discriminatie bij de zoektocht naar huisvesting en werk ervaren door mensen met een migratieachtergrond?’ ‘Hoe gaan mensen met een migratieachtergrond om met deze discriminatie?’ ‘Wat zijn volgens hen bepalende factoren voor discriminatie?’. Hiervoor is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd door middel van focusgroepen en literatuur, rond de ervaring van discriminatie van mensen met een migratieachtergrond.

Uit de resultaten van discriminatie op de arbeidsmarkt blijkt dat de meeste mensen met een migratieachtergrond vooral discriminatie ervaren bij de instap op de arbeidsmarkt. (Nievers & Andriessen, 2010: p. 98). Uit ons onderzoek is gebleken dat de bepalende factor voor het ervaren van discriminatie zich vooral op vlak van afkomst bevindt. Zo weigeren werkgevers de respondenten doordat ze gelovig zijn, de taal niet spreken, een nietEuropese naam hebben of een hoofddoek dragen. Verder kunnen werkgevers ook zaken doen als de jobeisen verhogen waardoor de werkzoekende geen kans meer maakt of simpelweg beweren dat de betrekking reeds is aangevuld. Voor de respondenten uit het onderzoek was het duidelijk dat de beheersing van de Nederlandse taal een belangrijk factor is voor het zoeken naar werk. Het dragen van een hoofddoek daarentegen is een factor die angst op de arbeidsmarkt met zich meebrengt. (Respondent 3, Focusgroep 2, p. 15 )

Het omgaan met deze discriminatie kan op diverse manieren. Zo geven onze respondenten aan de problemen omtrent discriminatie zelf te beheren door het aanbod op de arbeidsmarkt zelf in te perken door bedrijven waarvan ze vermoeden of weten dat discriminatie aanwezig is, te vermijden. Daarnaast kunnen ze ook kiezen voor het opstarten van een eigen onderneming of passen ze zichzelf aan om zo minder op te vallen in de grote massa en slachtofferschap te vermijden (Nievers & Andriessen, 2010: p. 98-99).. Dit zijn enkele manieren om te copen met stress die mensen ervaren omtrent discriminatie. (Lazarus en Folkman, 1984) Op vlak van huisvesting geven respondenten aan dat ze hulp vragen aan kenissen die wel over de Belgische nationaliteit beschikken. Dit doen ze voor het vertalen en controleren van bijvoorbeeld een huurcontract, maar ook bij het zoeken van een woning. Dit doordat migranten die al reeds de Belgische nationaliteit hebben een netwerk hebben van huisbazen zonder discriminerende gedachten. (Respondent 2, Focusgroep 1, p. 5)