GENDERGELIJKHEID, JA DAT ZOU IK WEL TOF VINDEN Vrouwelijke perspectieven op seksisme in de kunstwereld

26 september 2019


 Genderongelijkheid en de achterliggende seksistische ideologie hebben negatieve gevolgen, voor zowel de persoon als de maatschappij. Dit fenomeen stelt zich ook in de Vlaamse kunstsector, welke gespecialiseerd onderzoek nodig heeft wegens haar unieke eigenschappen. Om genderongelijkheid tegen te gaan is er meer inzicht in de mechanismes nodig. Aan de hand van interviews met 13 professionele kunstenaressen onderzoeken we in deze thesis de volgende onderzoeksvragen: (1) Hoe ervaren kunstenaressen seksisme en genderongelijkheid in de professionele context? (2) Op welke vlakken ervaren ze dit? (3) Hoe ervaren ze vijandig en welwillend seksisme? (4) Welke mechanismes zien ze hier aan het werk? (5) Hoe gaan ze hier mee om? We verwerken de verzamelde gegevens met een narratieve analyse waarbij zowel inhoud als het discours bestudeerd wordt. We stellen vast dat het discours dat seksisme geen probleem van deze tijd is, sterk leeft in de kunstwereld, al is er wel degelijk een bewustzijn van de problematiek. We bespreken verschillende vormen van seksisme en hoe hiernaar wordt gekeken: ondervertegenwoordiging van vrouwen, gegenderde taakverdeling, mannelijke norm, subtiel seksisme, grensoverschrijdend gedrag, objectivering en omgekeerd seksisme. Vijandig en welwillend seksisme zijn beiden aanwezig in de sector en zijn bij verschillende participanten geïnternaliseerd. De kunstenaressen zien meerdere verklarende factoren voor het seksisme in de kunstwereld. Ten eerste, seksisme en genderrollen zitten in heel de maatschappij. Ten tweede, is er een ongelijke machtsverdeling die in gesloten netwerken zit. Ten derde, de financiële onzekerheid van de sector maakt moederschap moeilijk. Tot slot is er een gebrek aan gevolgen voor seksisme. Ongezonde copingmechanismes, zoals negeren en ontkennen, zijn sterk aanwezig en worden ook zelf door de kunstwereld bewerkstelligd door sociale stigma’s, negatieve gevolgen voor de carrière, de internalisatie van seksisme en het dominante discours. Feminisme, een discours dat hand in hand gaat met gezonde copingmechanismes, wordt beschouwd als iets van het verleden.


Author

Frederiekje De Cauter

Promotor

Prof. dr. Free De Backer

Organisation

Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media

Institution

Vrije Universiteit Brussel