Onderwijs aan gedetineerden Een kwantitatief onderzoek naar de evolutie van en de deelname aan het kwalificerend aanbod van centra voor basiseducatie en volwassenenonderwijs voor gedetineerden in Vlaamse & Brusselse gevangenissen sinds 2009 - 2014

Eerder onderzoek heeft het belang aangetoond van het aanbieden van een kwalitatief onderwijsaanbod binnen een detentiecontext, zowel voor de gedetineerden zelf als voor de maatschappij omdat het de kans op recidivisme verkleint. Ex‐gedetineerden die deelnamen aan een onderwijsaanbod re‐integreren sneller in de samenleving.

Dit onderzoek richt zich specifiek naar de evolutie van het onderwijsaanbod van de centra voor basiseducatie en volwassenenonderwijs en de deelname hieraan in de Vlaamse en de Brusselse gevangenissen over een periode van vijf jaar. Op basis van beschrijvende kwantitatieve analyses op data van het Ministerie van Onderwijs en Vorming worden er tendensen blootgelegd die het beleid kunnen helpen bij het verder uitbouwen van een kwalitatief onderwijsaanbod.

Resultaten wezen uit dat het onderwijsaanbod een positieve evolutie kent en dat er ook (tot op zekere hoogte) gebruik van wordt gemaakt. Ook dat het vooral een zaak is van de centra voor volwassenenonderwijs. Er bestaan echter grote verschillen tussen gevangenissen onderling, voornamelijk omwille van de classificatie van gevangenissen naar statuut van een gedetineerde. Arresthuizen, waar voornamelijk beklaagden verblijven, kennen een beduidend beperkter aanbod en deelname dan strafhuizen. Verder is er een verschil in het soort aanbod tussen de verschillende classificaties van gevangenissen. In strafhuizen is er een veel groter aandeel in studiegebieden die zich vooral focussen op een snelle tewerkstelling na vrijlating en een betere re-integratie, terwijl men in arresthuizen een groter aandeel heeft in het inrichten van Nederlands Tweede taal. Daarnaast bleek uit de resultaten ook dat zowel het aanbod en de deelname in de Brusselse gevangenissen zeer beperkt zijn, wat toch wel extra beleidsaandacht en specifieke maatregelen vraagt. Tot slot bleek ook dat de keuzemogelijkheden voor vrouwelijke gedetineerden veel beperkter zijn dan voor mannelijke, ondanks hun in verhouding meestal grotere deelname aan het onderwijsaanbod.

Omdat recent beleidswijzigingen doorgevoerd werden, kan dit onderzoek als een referentiewerk beschouwd worden om binnen een aantal jaren een gelijkaardig onderzoek uit te voeren. Zo kan men aantonen of deze wijzigingen positieve of eerder negatieve effecten teweeg hebben gebracht in hetonderwijsaangedetineerden.