HOE ERVAREN STUDENTEN MET EEN FUNCTIEBEPERKING DE ONDERSTEUNING IN HET HOGER ONDERWIJS? Een kwalitatieve studie aan de VUB
Dit thesisonderzoek, uitgevoerd tussen augustus 2019 en juni 2020, onderzoekt hoe studenten met een functiebeperking studeren in het hoger onderwijs ervaren. Op basis van internationale literatuur en gegevens over de Vrije Universiteit Brussel (VUB) werden hypothesen geformuleerd. Concreet wordt bekeken welke drempels en/of succesfactoren m.b.t. studeren met een functiebeperking relevant zijn voor de VUB-context en of deze studie bijkomende factoren kan identificeren. Daartoe werd een thematische analyse gemaakt van individuele semigestructureerde interviews met VUB-studenten met een functiebeperking (n=15).
De resultaten bevestigen verschillende hypothesen: (1) onduidelijke of onvoldoende regelgeving en (2) onbekendheid rond de regels, ondersteuningsvoorzieningen en beperkingen (zowel het bestaan ervan als de inhoud) vormen relevante barrières bij lesgevend personeel en studenten; (3) attitudes spelen een grote rol bij ondersteuning; ;(4) de Universal Design For Learning-methode (UDL) is niet vaak bewust ervaren door de respondenten. Verder bevestigt dit onderzoek net als het onderzoek van GrifulFreixenet et al. (2017) dat UDL voor- en nadelen heeft.
De hypothese (5) rond toegankelijkheidsbarrières wordt deels bevestigd. De digitale leeromgeving heeft amper toegankelijkheidsbarrières wat in lijn is met de hypothese, maar de fysieke omgeving en de leerstof bevatten wel toegankelijkheidsbarrières. Dit is tegengesteld aan wat de hypothese suggereert. Hoewel het niet in de hypothesen geformuleerd was, werd exploratief duidelijk dat communicatie een barrière vormt.
Een aanbeveling voor toekomstige studies is onderzoeken hoe de barrières en succesfactoren in verband staan met elkaar. Ook het onderwijzend personeel, studenten zonder functiebeperking en het studiebegeleidingscentrum verdienen aandacht bij verder onderzoek. Op basis van de resultaten kunnen enkele praktische aanbeveling geformuleerd worden. Ten eerste het bekijken van de communicatiestructuur en inspelen op herhalende problemen. Ten tweede verminderen van onbekendheid. Ten derde kritisch nadenkelen vooraleer UDL te implementeren. Ten vierde een systematische aanvraagprocedure hanteren. Tenslotte werd er geadviseerd om in te zetten op het behouden, versterken en ontwikkelen van positieve attitudes.